Hrišćanski nišan iz Ljubine kod Ilijaša

Nišani tradicionalno označavaju muslimanske nadgrobne spomenike, međutim, na područjima Bosne i Hercegovine i hrišćanski nadgrobni spomenici se pojavljuju u obliku nišana. Tako se nerijetko u Bosni i Hercegovini na muslimanskim grobljima ili na nekropolama Groblje stećaka pojavljuju spomenici sa jasnim hrišćanskim obilježjima. Od Osmanskog perioda hrišćanski nadgrobni spomenici se u Bosni i Hercegovini pojavljuju u raznim oblicima: široke i visoke ploče (oblik preslice), niske ploče i stupci, kvadratične prizme, obelisci i sl. Među najranijim hrišćanskim spomenicima vidljiva je tendencija „zadržavanja starog“ srednjovjekovnog načina obilježavanja zagrobnog života, pa tako motivi na hrišćanskim spomenicima podsjećaju na one sa stećaka (spirale, križevi i sl.), kao i natpisi na njima. Također, ovi spomenici su dobar pokazatelj historijske prekretnice u našoj zemlji, jer je njihov oblik, za razliku od ornamenata, posljedica novog doba i orijentalnih utjecaja. Kasniji hrišanski nadgrobni spomenici našli su svoje zasebno mjesto u bosanskohercegovačkim gradovima i selima, ali oni najraniji se uglavnom nalaze na nekropolama stećaka. Takav je i nišan iz Ljubine kod Ilijaša. Na ilijaškoj nekropoli, između stećaka, nalazi se četverostrani nišan koji je izvajan tako da dočarava glavu i ramena čovjeka. Na samom spomeniku reljefom je isklesan krst, čiji se krakovi završavaju kao krugovi, ali se na spomeniku vidi i polumjesec, te nekolicina drugih motiva karakterističnih za hrišćanske spomenike. Prema narodnom predanju, ovaj se nadgrobni spomenik pripisuje knezu Stjepanu i u lokalnoj zajednici poznat je kao nišan Kneza Stjepana.