Carske dveri – sveta vrata

Carske dveri su vrata na ikonostasu koja otvaraju središnji prolaz ka oltarskom prostoru u pravoslavnim vjerskim objektima. Kroz carske dveri prolaze samo posvećene osobe, što je jedna od osnovnih uloga ovih vrata. To bi značilo da u prostor iza carskih dveri, odnosno u oltar, mogu ući samo sveštenici i sveštenoslužitelji, dok vjernici ostaju izvan tog prostora. Ona imaju i simboličku ulogu i zatvorena su tokom liturgije, a otvaraju se u tačno određenim trenucima molitve. Ovakve stvari u crkvama imaju ulogu odvajanja svetog od profanog, duhovnog od materijalnog. Carske dveri dobile su naziv po tome što je, osim sveštenika, kroz njih svojevremeno mogao prolaziti samo još car. Po pravilu, raskošno su ukrašene rezbarijama i slikama, najčešće sa motivom blagovijesti sa četiri jevanđelista. U pravoslavnoj teologiji simbolika carskih dveri je veoma značajna, posebno simbolika njihovog otvaranja i zatvaranja: otvaranje označava obećanje za vjernike da će im se otvoriti Carstvo nebesko, dok zatvaranje označava da su ljudi lišeni nebeskog raja uslijed grijeha. S druge strane, otvaranje podrazumijeva početak Hristovog puta, a zatvaranje njegovo polaganje u grob.